گروه سیاسی برهان؛ با توجه به فضای انتخاباتی حاکم‌شده بر کشور و شرایط فعلی جبهه‌ی اصول‌گرایی که منجر به تکثر کاندیداهای معرفی‌شده توسط گروه‌های مختلف این جبهه شده است، به نظر می‌رسد بهترین اقدام در حال حاضر، تبیین بیانات مقام معظم رهبری جهت کشف فرد اصلح برای تصدی مسئولیت اداره‌ی قوه‌ی مجریه‌ی کشور است.
شایسته است جریان اصول‌گرایی بحث‌ها و اظهارنظرهای خود را از سطح مصادیق، به سطح شاخص ارتقا دهد؛ چرا که چنین تکاملی، اصول‌گرایان را به سمت وحدت حول شاخص‌های ولایی پیش خواهد برد و سیر تطبیق «مصداق با شاخص‌های شخصی‌شده» را به معادله‌ی تطبیق «شاخص با مصادیق» تغییر می‌دهد.
با توجه به بررسی بیانات رهبر معظم انقلاب در چند ماهه‌ی اخیر، یکی از مهمترین شاخص های مطرح شده توسط ایشان کارآمدی اجرایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است. البته قطعاً با نزدیک شدن به انتخابات، شاخص‌های دیگر، بر اساس مشی همیشگی ایشان، جهت جلوگیری از سیاسی کردن زودهنگام جامعه، مطرح خواهد شد و آن گاه میتوان سطح بحث را به سمت تعیین مصداق و بررسی افراد سوق داد.
لذا اولین قدم گروه سیاسی «برهان»، بررسی و تبیین شاخص مهم «کارآمدی» است که مقام معظم رهبری در دیدار مردم قم در 19 دی‌ماه سال جاری، این‌چنین به آن اشاره نمودند:
«اداره‌ی مملکت، کار اجرایی کوچکی نیست، بلکه کار سنگینی است که بر دوش مجریان سطح بالا قرار می‌گیرد. بنابراین کسانی به میدان نامزدی بیایند که این توانایی را در خود احساس می‌کنند و کار اجرایی را بلدند.»
در این راستا، دکتر «کاظم جلالی»، دکتر «زهره الهیان»، مهندس «محسن کوهکن» و دکتر «سلیمانی»، به عنوان عناصری از طیف‌های مختلف جریان اصول‌گرایی، در مقام پاسخ‌گویی به سؤالاتی مرتبط با این ملاک پرداخته‌اند و مواضع خود و طیف مطبوعشان را مطرح نموده‌اند.
با توجه به حجم بالای اعلام کاندیداتوری اصول‌گرایان، بیان مقام معظم رهبری می‌تواند ناظر به چه موضوعی باشد؟
کاظم جلالی: سخنان مقام معظم رهبری از یک نوع جامعیت برخوردار است و ما نبایستی این سخنان را ناظر به یک جریان یا یک جناح سیاسی ببینیم. به نظر می‌رسد ایشان به مجموعهی جریانات سیاسی در داخل نظام اشاره دارند تا تلاش کنند چهره‌های توانمندی را معرفی نمایند که توان اداره‌ی کشوری به بزرگی و عظمت ایران اسلامی با همه‌ی چالش‌ها و مشکلات پیش رو را داشته باشند.
طبعاً جریان اصول‌گرایی هم به عنوان بخشی از جامعه‌ی ایران اسلامی مورد خطاب مقام معظم رهبری است و ما فکر می‌کنیم اولاً جریانات سیاسی، خصوصاً جریان اصول‌گرایی، باید تمام تلاش خودشان را به کار ببرند تا از تعدد کاندیداها پرهیز کنند و ثانیاً باید تلاش شود در تراز ایران اسلامی، با عظمت و با چالش‌های فرارو، افراد توانمندی معرفی شوند و بی‌تردید حضور چهره‌های موازی یا برخی چهره‌هایی که از سوابق اجرایی و تجربیات بالا برخوردار نیستند، می‌تواند به مجموعهی انتخابات آسیب برساند.
زهره الهیان: فرمایش مقام معظم رهبری در رابطه با انتخابات پیش رو، که از ماه‌های گذشته مطرح شده است و ایشان رهنمودهای خود را در این ارتباط ارائه داده‌اند، می‌بایست سرلوحه‌ی عمل جریان اصولگرا قرار گیرد و نخبگان سیاسی باید با دقت و توجه ویژه‌ای نسبت به این رهنمودها، برنامه‌ریزی‌های خود را دنبال کنند. یکی از مواردی که مقام معظم رهبری به آن اشاره داشتند، بحث توانمندی و کارآمدی کاندیداهای انتخابات آتی در جهت اداره‌ی هر چه بهتر و باکیفیت‌تر کشور است. اصول‌گرایان می‌بایست به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند که از کاندیداهایی حمایت کنند که جزء شایسته‌ترین‌ها باشند.
در رابطه با کاندیداهایی که از سوی جریان اصولگرا داوطلب حضور در انتخابات هستند، توجه به این نکته بسیار ضروری است که با در نظر گرفتن شرایط کشور و اینکه ما در دهه‌ی چهارم انقلاب اسلامی و در دهه‌ی پیشرفت و عدالت هستیم، آیا این توان را در خود برای اداره‌ی کشور در جهت پیشرفت و عدالت می‌بینند یا اینکه بهتر است شرایط و صحنه را به سایر دوستان اصولگرا بسپرند. به این لحاظ، این یک تکلیف و وظیفه برای کاندیداهای شرکت‌کننده در انتخابات پیش‌روست.
قاعدتاً تعداد زیادی از کاندیداهای مطرح، این سؤال را در ذهن مردم ایجاد می‌کنند که آیا این تعداد کاندیدا و افرادی که در شرایط حاضر عزمشان را برای حضور جزم کرده‌اند، این توانمندی را در خود احساس می‌کنند؟ به هر حال، مسئله‌ی حضور در این عرصه‌ی خطیر و مهم، موضوع کسب قدرت و حفظ جایگاه‌های قدرت و به دست آوردن مقام و منصب نیست، بلکه هدف اصلی، تأمین منافع نظام و انقلاب و مصالح کشور است. بنابراین می‌بایست سکان به دست فردی قرار گیرد که بالاترین توانمندی و شایستگی را در چارچوب آرمان‌های نظام و انقلاب داشته باشد و سایر کاندیدای اصولگرا می‌بایست به این سطح از فکر و بلوغ سیاسی رسیده باشند که در جهت حمایت از کاندیدای اصلح، که بالاترین امتیاز را بر مبنای سایر شاخص‌ها دارد، کنار بروند و از او حمایت کنند.
محسن کوهکن: مقام معظم رهبری در مورد رئیس‌جمهور مثال بسیار زیبایی دارند، ایشان فرمودند که رئیس‌جمهور حکم افسری را دارد که سر چهارراه می‌خواهد بایستد و به یک طرف بگوید برو، یک طرف را نگه دارد. کاری که او انجام می‌دهد روان کردن و آسان‌سازی ارتباطات و رفت‌وآمدهاست و اگر او نباشد، یک کلاف سردرگم ایجاد می‌شود.
فردی که می‌خواهد وارد این صحنه شود اولاً باید مشکلات کشور را بداند و همچنین تشخیص دهد که می‌خواهد سکان‌داری نظام اجرایی کشوری را با چه میزان نقدینگی و با چه وضعیتی به لحاظ اقتصادی، به دست بگیرد. او باید تحلیل درستی از ارتباطات خارجی داشته باشد و همچنین باید قدرت هماهنگ کردن همه‌ی دستگاه‌ها در جهت حرکت به سمت جلو در او وجود داشته باشد.
محمد سلیمانی: در این بیان، مقام معظم رهبری یک نکته‌ی اساسی را مطرح می‌کنند و آن سنگینی کار بر دوش رئیس جمهور است که لازمه‌ی آن را توانایی فرد و بلد بودن کار اجرایی می‌دانند. لذا این موضوع هشداری است به افرادی که در اداره‌ی یک سازمان و مجموعه ناتوان بوده‌اند و همچنین افرادی که از نظر جسمی و روحی توان تحمل کار سنگین را ندارند. اگر افرادِ مدعی کاندیداتوری را رصد کنید، خواهید دید بعضی از آن‌ها باید بازنشسته شوند.
واقعاً شاهدیم بعضی از این افراد با سن بالا، توان اجرایی 20 ساعت کار یا حتی 12 ساعت کار در شبانه‌روز را ندارند. رئیس‌جمهور باید پرکار، پرتلاش، پرتحرک، بانشاط، سرزنده، سرحال و دارای تجربه باشد. خصوصاً رئیس‌جمهوری که می‌خواهد بعد از احمدی‌نژاد پرکار بیاید. به نظر می‌رسد برخی از این دوستان باید به اتاق‌های فکر بروند و آنجا خدمت کنند.
از طرف دیگر، بیان رهبری عزیز، ناظر به افراد کم‌تجربه است که آن‌ها هم وقت خود و مردم را تلف نکنند. خصوصاً کسانی که در عمل نشان داده‌اند ظرفیت کار و مدیریت را ندارند و با اندک ناملایماتی به هم می‌ریزند. البته باید توجه کرد که مقام معظم رهبری برای صلاحیت فردی رئیس‌جمهور معیارهای زیادی مطرح کرده‌اند که باید در جای خود به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود.
چه پارامترهایی باعث می‌شود که بتوان نامزدی را دارای چنین سطح عالی اجرایی دانست؟
کاظم جلالی: من فکر می‌کنم ویژگی‌های یک رئیس‌جمهور را در سه سطح میتوان مورد بررسی قرار داد:
الف) سطح عمومی: عبارت است از اینکه فرد دارای اعتقاد عمیق به اسلام، انقلاب اسلامی، امام، ولایت فقیه و مقام معظم رهبری باشد.
ب) سطح تخصصی: شاخص‌هایی که در این رابطه، مورد نظر مقام معظم رهبری است از این قرارند:
1. تجربه و سابقه‌ی فرد: کسانی که کاندیدا می‌شوند افراد فاقد شناسنامه نیستند.
2. دارای درک درستی از شرایط فعلی ایران اسلامی باشد.
3. دارای درک صحیحی از شرایط جهانی و مسائل بین‌المللی باشد.
4. دارای برنامه برای اداره کشور باشد. منظور از برنامه، کلی‌گویی و تکرار برخی از اسناد بالادستی نظام نیست. اینکه افرادی سند چشم‌انداز یا اسناد بالادستی نظام را به عنوان برنامه‌های خودشان اعلام کنند کافی نیست، بلکه باید برنامه‌هایی را به شکل کاربردی اعلام کنند که محقق‌کننده‌ی اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد. لذا باید این برنامه‌ها دارای قابلیت اجرا باشند.
5. نامزد باید دارای تیم برای تحقق برنامه‌های خودش باشد تا بتواند از عهده‌ی اجرای برنامه‌ها برآید.
6. این فرد باید از قدرت تعامل برخوردار باشد. در نظام جمهوری اسلامی سه قوه وجود دارد و موفقیت نظام جمهوری اسلامی ایران، برآیند تعامل مثبت این سه قوه است. لذا اگر کسی می‌خواهد این کشور را اداره کند، طبعاً باید از قدرت و روحیه‌ی تعاملی برخوردار باشد و همچنین در درون خانواده‌ی انقلاب اسلامی و کشور دارای انعطاف باشد.
7. توان استفاده از ظرفیت‌های مختلف کارشناسی و اجرایی کشور را داشته باشد. رئیس‌جمهور ایران اسلامی باید توانایی این را داشته باشد که از ظرفیت نیروی انسانی عظیمی که به برکت انقلاب اسلامی، چه در دانشگاه‌ها و چه در عرصه‌های اجرایی و چه در عرصه‌ی تقنینی در کشور ایجاد شده است، استفاده کند.
ج) سطح ویژه: رئیس‌جمهور آینده باید از قدرت و توان ویژه‌ای برخوردار باشد. با توجه به اینکه امروز در وضعیت تحریم، چالش‌های اقتصادی و محدودیت‌هایی از جانب برخی از قدرت‌های بزرگ هستیم، طبعاً رئیس‌جمهوری که امروز ایران اسلامی به او نیاز دارد، باید از قدرتی ویژه و بالا برخوردار باشد. به دلیل اینکه ما امروز به دلیل تحریم‌ها، نمی‌توانیم کشور را به سهولتی که در گذشته، با فروش نفت و درآمدهای بالای اقتصادی اداره می‌کردیم، پیش ببریم. البته حتماً از این گذرگاه نیز به حول و قوه‌ی الهی عبور خواهیم کرد، اما امروز نیازمند کسانی هستیم که با تدبیر کشور را اداره کنند.
رسانه، دانشگاهیان و حوزویان، به عنوان مراجع فکری مردم، باید شرایط را تبیین کنند و طبعاً باید برای مردم مسائل و موضوعاتی که مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند موشکافی و تبیین شود.
زهره الهیان: به نظر من، بهترین معیاری که می‌تواند مد نظر قرار گیرد، سابقه‌ی افراد است. به هر حال، بیش از 30 سال از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد و افرادی به این حد رسیده‌اند که به عنوان کاندیدا خود را مطرح کنند. سابقه‌ی آن‌ها می‌تواند برای مردم و جریانات سیاسی بسیار گویا باشد.
در رابطه با کارآمدی که تأکید ویژه از سوی مقام معظم رهبری به این نکته صورت گرفته است، می‌بایست افراد سوابق خودشان را در خدمتگزاری، به مردم و بی‌حاشیه بودن آن‌ها، به اثبات برسانند و این کارنامه‌ی عملی که در طول این 30 سال دارند، بهترین معیار می‌تواند باشد.
با توجه به تحریم‌ها و بحث اقتصاد مقاومتی که امروز مطرح است و همچنین رفع مشکلات معیشتی مردم، قاعدتاً فردی که در عرصه‌ی انتخابات حضور پیدا می‌کند، می‌بایست به لحاظ برنامه و توان اجرایی دارای ظرفیت باشد. به لحاظ اجرایی، کاندیداها می‌بایست سابقه‌ی مثبت و مناسبی در اذهان مردم داشته باشند. قطعاً یکی از موضوعاتی که بسیار می‌تواند تعیین‌کننده باشد سابقه‌ی افرادی در مبارزه با مفاسد اقتصادی و انگیزه برای پیگیری این موضوع است؛ چرا که یکی از آفات پیشبرد اهداف اقتصادی و اقتصاد مقاومتی، فساد اقتصادی است. پس افرادی می‌بایست در این عرصه حضور پیدا کنند که اعتقاد به مبارزه با فساد داشته باشند و هزینه‌های آن را هم پرداخت کنند.
محسن کوهکن: در رابطه با اینکه چه کسی در نامزدی ریاست‌جمهوری اولی است، باید گفت این فرد علاوه بر شرایط مصرح در قانون اساسی، نسبت به همه‌ی امور کشور در بخش‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی باید حداقل اطلاعات کلان و محوری داشته باشد و دارای ذهنی دوار باشد. اگر فرد این اطلاعات را نداشته باشد و فقط حوزه‌ی کاری‌اش در یکی از این زمینه‌ها باشد، ممکن است یک نظامی، شهردار، وزیر یا نماینده‌ی مجلس خوبی باشد؛ ولی مهم اینجاست که آیا این شناخت را نسبت به همه‌ی دستگاه‌ها دارد؟
به هر جهت، اگر کسی می‌خواهد در چنین شرایطی رئیس‌جمهور باشد، با انبوهی از سؤالات در بخش سیاست خارجی و داخلی، ارتباطات، امور فرهنگی، اقتصادی و مسائل اجتماعی روبه‌رو خواهد بود و در بسیاری از اموری که قطعاً باید نسبت به آن‌ها شناخت داشته باشد، مشکل خواهد داشت. البته صرف شناخت، کفایت نمی‌کند، بلکه باید در این زمینه کار کرده باشد یا قدرت به‌کارگیری مجموعهی نظرات کارشناسی را به اتکای مدیریت قابل قبول خود داشته باشد. گاهی اوقات درباره‌ی یک فرد آن قدر بزرگ‌نمایی می‌کنیم که از او یک اسطوره می‌سازیم و انتظارات عمومی را نسبت به او فوق‌العاده بالا می‌بریم و با اولین خطا یا اشتباهی که در دوران مدیریتی آن شخص اتفاق می‌افتد، به او مهر باطل می‌زنیم.
عزیزان و دوستانی که وارد صحنه می‌شوند باید نظراتشان را در جمع‌های خودشان مطرح کنند. با فرض سلامت همه‌ی کاندیدها، با مقایسه‌ی خودشان و دیگران، به صورتی کاملاً بی‌طرفانه و بعد از در نظر گرفتن همه‌ی ابعاد موجود، می‌توانند بگویند من به این نتیجه رسیده‌ام که وارد شوم یا وارد نشوم.
محمد سلیمانی: در شرایط تحریم و اجرای اقتصاد مقاومتی، نقش رئیس‌جمهور بسیار محوری و کلیدی است. فردی که در عمل نشان داده است در مقام فساد اطرافیان، بستگان یا حتی دیگران خنثی بوده است یا با عمل خود، آن را ترویج داده است، نمی‌تواند در مقابل شرایط سخت مقاومتی دوام بیاورد و ممکن است دست‌ها را بالا ببرد و تسلیم زورگویان شود.
کسی که در بزنگاه‌های تاریخ انقلاب اسلامی، نظیر فتنه‌ی سال 1388 ساکت بوده یا باید با ذره‌بین به دنبال کلمه یا جمله‌ای خفیف از او در محکومیت فتنه‌گران گشت، نمی‌تواند معیارهای اقتصاد مقاومتی را رعایت کند و اهل پایداری نیست. او به دنبال لابی کردن و ردوبدل کردن امتیاز است. کسی که در انتخابات پیش رو، درودیوار شهر را از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق از عکس و پوستر خود پر می‌کند، نمی‌تواند مدعی ایجاد نظام اقتصاد مقاومتی باشد.
با تشکر از فرصتی که در اختیار «برهان» قرار دادید.